كعبه نماد توحيد است. طواف فرصتی براي فهم توحيد و تعهد به رد شرك است.
آغاز مناسک و اعمال حج
روزهای باقی مانده به شروع مراسم حج به سر می آيد. ديگر زمان استراحت و توقف تمام شده است. حجاج از اقصی نقاط دنيا جمع شده اند. زمان حركت فرا رسيده و بايست از كعبه دور شد و به سوی دشت منا حركت آغاز كرد. فرمان حركت بسوی مشاعر داده می شود و آغاز ماموريت حج صادر می شود.
در ميان مردم براي حج بانگ برآور تا پياده و سوار بر شتران باريك اندام كه راههای دور و دراز را پشت سر می نهند، نزدت بيايند. [الحج: 27].
اين شروع مراسم حج است. همه چيز برای انجام ماموريت بزرگ مهيا شده است.
روز هشتم ذی الحجه فرمان صادر می شود. آماده ی رفتن به منا می شويم. در شروع ماموريت بزرگ بار ديگر صدای تلبيه از قلبها بر می خيزد.
لبیک اللهم لبیک لبیک لاشریک لک لبیک ان الحمد و النعمة لک و الملک لا شریک لک.
اين پاسخ حجاج به صدور فرمان حركت به سوی مشاعر است. بايد همه چيز را در مكه گذاشت و رفت.
لبیک اللهم لبیک، ساعت هشت صبح در اتوبوس می نشينيم. مكه را به خدای مكه می سپاريم. منا بين مكه و بين مشعر الحرام قرار دارد. نزديكترين مشاعر به مكه مناست. در ايام حج حجاج بيشترين توقف را در منا دارند. منا جايی است كه حضرت ابراهيم، حضرت اسماعيل را جهت قربانی كردن با خود برده است.
سوال سرنوشت ساز
حالا لحظه ای است كه از خود بپرسيم که به راستی چرا به اينجا آمده ايم؟.
هركسي از گوشه ای از دنيا رخت سفر بسته. موسم حج كه رسيد حجاج از اطراف و اكناف گیتی در مكه جمع شده اند. ما به منا آمده ايم. حالا ما هستيم و منا، دشتی محصور در ميان كوهها. نخست خانه و شهر و ديار خود را رها كرديم، سپس حتی سقف های سرپوشيده را رها كرديم و درون خيمه آمديم، لباس ها را از تن بیرون كرديم و کفن پوش شده ایم . از همه تعلقات بريديم. چرا و برای چه؟ چند ماهی است كه حالت عجيبی به من دست داده است. گونه ای از نا آرامی و شیدایی. مدتها است كه خواسته و ناخواسته پيوندهای گذشته ی خود را سست كرده ام. به عمد يا به سهو، روابط گذشته ضعيف شده يا کاملا قطع شده است. مسأله ای نگفتنی درونم را به آشوب کشیده. گفتم شايد به ميقات بروم آرامش يابم. شايد فرصتی براي تفكر و انديشيدن درون مشوشم را مطمئن سازد. خوب اما اينجا برای چه آمده ايم. به كجا می رويم؟ شايد در روزهای آينده مهيا شود. تا به يك جمع بندی در باره ی فكرم و راه آينده ام برسم. يقينا به سيستم فكری گذشته بر نخواهم گشت. اما در باره ی راه آينده خود کماکان آشفته و پریشانم. حج برای همين است. حج يك تولدی نوين است. مناسك حج مجموعه ای است از عبادات، تزكيه ی نفس، از بين بردن
خواسته های نابجا، تغيير نگرش، دگرگون سازی اخلاق، عادات و عبادات، شناخت بهتر و فرمانبری، تقلا و تكاپو، تلاش و تحرك، فكر و تفكر، زمزمه نيايش و دعا، حركت و توقف، تغيير جهان بينی و شيوه ی تفكر در آفاق و بازبينی نگرش به دنيا و آخرت. که مجموعه اينها در فرد بایستی دچار دگرگونی شود و انسان ديگری باز آفرينی كند. يعنی تولدی دوباره.
حج فرصتی براي شناخت
حج يك دانشگاه عظیم و جهانی است. دانشكاه شناخت. حج فرصت شناخت بسياری از پديده ها است. و این در معنای عرفه هم که به معنی شناخت است نمایان است. فرصت شناخت شيوه ی درست دين ورزی، شناخت توحيد، سنت و بسياری از مسايل اجتماعی، دينی و مردم شناسی است. فرصت محك زدن گذاره های راست و دروغی كه سالها شنيده ايم. فرصت شناخت حكمت های اعمال حج. اگر دقت كنيم در انجام شعائر فرض شده حكمت های متعالی نهفته است. مهمترين آنها عرفه و طواف است. عرفه فرصت شناخت است. در انجام مراسم حج ابتدا عرفه است فرصتی براي شناخت قدرتی كه مخلوق را از اقصی نقاط دنيا در يك روز در اين وادی جمع می كند. وقتی انسان اين خالق را شناخت درست شناختن آن گام بعدي است. تعهد به واحد دانستن اين قدرت نيز لازم است. كعبه نماد توحيد است. طواف فرصتی براي فهم توحيد و تعهد به رد شرك است.
از دیگر مباحث مهم شناخت حج، پیمودن راه و رسیدن به مقصود با همراهی راهنما و مرشد است که به آن «ولی» (انسان کامل) و «پیر» می گویند. سالک برای پیمودن راه حج و برای رسیدن به قرب پروردگار، باید تحت مراقبت پیر باشد و بدون نظر و سر پرستی او، کاری انجام ندهد؛ زیرا مرشد، این راه را طی کرده و به رموز راه آشناست.
طی این مرحله بی همرهی خضر مکن ظلمات است بترس از خطر گمراهی
او می تواند به سرعت و به وجه احسن سالک را به رشد و کمال برساند و به اسرار و معارف حق آگاه سازد. او با آشنایی قبلی از معانی واقعی و حکمت های عالی احکام می تواند سالک را آگاه ساخته و از ظاهر به باطن سوق دهد.
حج فرصت اين شناخت را به بنده سالک می دهد. حج فرصتی برای شناخت ملت ها از يكديگر نيز هست. فرصت شناخت مذاهب مختلف يعنی شيوه هایی از دين شناسی نيز هست. حج فرصت شناخت شيوه ی دين ورزی گروه های متفاوت است. فرصت شناخت اخلاق، عادات و رفتارهای ملتهای مختلف است. اگر حج نبود عادات و رسوم عجيب و غريبی در بين اكثريت و بخشهايی زيادي از مسلمانان بوجود می آمد. ولی حج اين فرصت را فراهم می سازد تا مسلمانان از طريق گفتگو و مشاهده به دركی درست از شيوه هاي دين ورزی برسند.
