عقل معاد و عقل معاش

عقل دو نوع است: عقل معاد و عقل معاش. 

عقل معاد تابع اوامر و احکام الهی است و رو به آخرت دارد 
عقل معاش تحت تأثیر نفس است و تمایل به امور دنیوی و لذّت‌های این جهان دارد. 

عقلی که تابع اوامر و احکام الهی و پیرو حضرات انبیای عظام علیهم السّلام نباشد، از معرفت بی‌بهره است و گمراه محض به شمار می‌رود 

عقل معاد آن است که اوامر مولای خود را اطاعت و از آن پیروی نماید. 

تذکره: عقل در حقیقت یکی است، امّا همین عقل را قبل از تزکیۀ نفس، عقل معاش و بعد از تزکیۀ آن، عقل معاد می‌نامند.


جلد اول، دفتر اول، حصه چهارم، مکتوب ۲۵۹