آداب مباشرت به روش سنّت

نماز گزاردن و دعا كردن در ملاقات اوّل

وقتي مرد و زن نخستین بار با يكديگر آميزش كنند بايد هر یک از ایشان پيش از معانقه [در آغوش گرفتن] و همبستري دو ركعت نماز بگـزارد، آنگاه مـرد موي پيشاني زن را بگيرد و اين دعا را بخواند: «اَللَّهُمَّ بَارِكْ لِيْ فِيْ اَهْلِيْ وَ بَارِكْ لِاَهْلِيْ فِيَّ، اَللَّهُمَّ ارْزُقْنِيْ مِنْهُمْ وَارْزُقْهُمْ مِنِّيْ، اَللَّهُمَّ اجْمَعْ بَيْنَنَا مَا جَمَعْتَ فِيْ خَيْرٍ وَ فَرِّقْ بَيْنَنَا مَا فَرَّقْتَ فِيْ خَيْـرٍ اَللَّهُمَّ اجْمَعْ شَمْلَنَا وَافْتَـحْ بَيْنَنَا وَ بَيْـنَ قَوْمِنَا بِالْحَقِّ وَ اَنْتَ خَيـْرُ الْفَاتِحِيْنَ». [پروردگارا! براي من در خانواده ام و براي خانواده ام در من بركت بده. پروردگارا! به من از ايشان و به ايشان از من روزي بده. در بين ما جمع كن آنچه را كه در خير جمع نموده اي و در بين ما پراكنده كن آنچه را كه در خير پراكندي. پروردگارا! جمع ما را جمع گردان و بين ما و خويشان ما را به حق بگشا و تو بهترين گشايندگاني.]

تقديم تقبيل [بوسه] و معانقه بر مباشرت

بايد پيش از شروع مباشرت به آماده سازی مقدّمات بپردازد و با اهل خود به سخنان حلاوت آميز، كلمات شهوت‌انگيز، بوسه، آغوش گرفتن و بازي اقدام نمايد و پيش از اين مقدمات، به مباشرت نپردازد كه از آن نهي شده و مخالف طريقه‌ی سنّت است. بزرگان گفته‌اند: همبستري قبل از مزاح و معانقه جفا بر زن است.

در شرعة‌الاسلام آمده است كه محل مباشرت بايد از آدمي و ساير حيوانات خالي باشد و هيچ جنبنده‌اي آنجا حاضر نباشد و گفته‌اند كه در اول و نيمه ماه نباید مباشرت كرد؛ زیرا در آن اوقات جن بسيار در اطراف بني‌آدم می‌گردند و هجوم ايشان در آن محل بيشتر است.

جمع کردن حواس و پوشاندن چشمها

بايد در هنگام مباشرت، هيچ سخنی نگويد و حواس خود را کاملاً جمع گرداند و دل و سِرّ خود را به جانب حق سبحانه و تعالی حاضر و ناظر دارد تا پريشاني حال او در نطفه سرايت نكند و فرزندي ناشايسته از او به وجود نيايد.

بايد رو به قبله نباشد و اصلاً به عورت همسر خود نگاه نكند، بلكه بايد چشمان خود را ببندد و پوششي بر سر و صورت خود بیندازد؛ زیرا نگاه کردن به عورت همسر مخالف سنّت و ادب و حرمت است. از امّ سلمه ـ رضي الله تعالي عنها ـ نقل شده است كه وقتی پيغمبر صلی الله علیه و سلّم با يكي از ازواج طاهرات مباشرت مي‌داشت، چشمهاي مبارك خويش را بر هم مي‌نهاد و جامه‌اي بر سر مي‌پوشانيد و به زن مي‌گفت: «عَلَيْكِ بِالسَّكِيْنَةِ وَ الْوَقَارِ» [بر خود آرامش و متانت را لازم بگير].

تسميه [بسم الله گفتن] و استعاذه [اعوذ بالله گفتن] هنگام مباشرت

بايد قبل از مباشرت استعاذه نموده و با بسم الله شروع كند و از دعاهایی که در اين باب مقرّر شده است بخواند. امام محمّد علي حكيم ترمذي ـ قدّس سرّه ـ در اصل هفتاد و هفتم از نوادر الاصول به اسناد خود از انس بن مالك رضی الله عنه روايت كرده است كه پيغمبر صلی الله علیه و سلّم فرمود: شيطان از مشاركت با بنده‌ي مؤمن در خوردن، آشامیدن، لباس پوشیدن و جميع امور ممنوع است مادامي كه بسم الله بگويد، ولی اگر ترك تسميه كند، شيطان فرصت می‌يابد و با وي در آن امر مشاركت می‌كند تا حدّي كه در همبستري با همسر او با وي شريك می‌شود.

از مجاهد(رح) روايت شده است كه گفت: وقتی مردي با همسر خود مباشرت كند و در اول امر بسم الله نگوید، شياطين بر احليل [ذکر. آلت تناسلي مرد] وي می‌پيچند و با وي در آن مباشرت شركت می‌كنند. در كتاب ابن‌السّني به روايت انس رضی الله عنه روايت شده است كه پيغمبر صلی الله علیه و سلّم فرمود: ميان چشم جن و عورات بني آدم پرده است، وقتی مرد مسلمان بخواهد كه جامه از تن بیرون كند باید بگويد: «بِسْمِ اللهِ لَا اِلَهَ اِلَّا هُوَ».

در صحيحين به روايت ابن‌عبّاس ـ رضي الله تعالي عنهما ـ از طرق مختلف ثابت شده است كه پيغمبر صلی الله علیه و سلّم فرمود: اگر يكي از شما هنگام مباشرت با اهل خود بگويد: «بِسْمِ اللهِ اَللَّهُمَّ جَنِّبْنَا الشَّيْطَانَ وَ جَنَّبِ الشَّيْطَانَ مَا رَزَقْتَنَا» [به نام خدا پروردگارا شيطان را از ما و آنچه كه تو به ما روزي مي كني دور فرما] شيطان به فرزندي كه از آن دو حاصل شود، ضرری نخواهد رساند. در روايت بخاري آمده است كه شيطان هرگز به او ضرر نمی‌رساند. بايد در حين انزال به دل نه به زبان بگويد: «وَ هُوَ الَّذِی خَلَقَ مِنَ المَآءِ بَشَراً فَجَعَلَهُ نَسَباً وَ صِهْراً». [و خدا است كه از آب (مني) انسانها را آفريده است و ايشان را به ذُكور و إناث تبديل كرده است، فرقان/ 54]

بیرون نیاوردن آلت هنگام انزال و وضو گرفتن بعد از مباشرت

پس از انزال بايد مدّتی صبر كند و بلافاصله آلت خود را بیرون نیاورد تا نطفه کاملاً در رحم قرار گيرد و همسر وي نيز حظ كامل يابد و اگر به اراده خداوند از آن نطفه فرزندي به وجود آيد، کامل باشد، ولی اگر زود بیرون آورد و بعضي از آن نطفه ضايع شود، ممكن است فرزندی كه از آن به وجود مي‌آيد ناقص‌ باشد.

پس از مباشرت بايد بول كند تا رهگذر احليل از قطرات مني پاك شود و بعد از آن، آلت خود را بشويد و وضو گیرد. سپس کمي بخوابد تا نیرو و قوّت از دست رفته به بدنش باز گردد.

 در صحيحين به روايت ابن عمر ـ رضي الله تعالي عنهما ـ آمده است كه پيغمبر صلی الله علیه و سلّم فرمود: پس از مباشرت وضو گیر و عضو خود را بشو، سپس بخواب. يعني اگر شب به مباشرت پرداختی و خواستي كه غسل نكنی و بخوابي، ابتدا وضو گیر و عضو مخصوص را بشوي سپس تا وقتي كه غسل خواهي كرد، بخواب.

وضو گرفتن بعد از مباشرت و پيش از غسل

بايد بعد از مباشرت اگر در وقت نماز فرصتی باشد، عضو مخصوص را بشويد و وضو گیرد و جُنُب به خواب نرود؛ زیرا آن مكروه و ممنوع است. به صحّت رسيده است كه پيغمبر صلی الله علیه و سلّم در اول شب مباشرت مي‌کرد و غسل مي‌نمود و آنگاه مي‌خوابيد و گاه پس از مباشرت وضو مي‌گرفت و مي‌خوابید سپس در آخر شب غسل مي‌كرد.

 در صحيح مسلم به روايت ابي‌سعيد خدري رضی الله عنه آمده است كه پيغمبر صلی الله علیه و سلّم فرمود: وقتي يكي از شما با اهل خود مباشرت كند سپس اراده نمايد كه دوباره به مباشرت بپردازد، بايد وضو گیرد و عضو خود را بشويد. در آخر اين حديث در بعضي از كتب آمده است: «فَاِنَّهُ اَنْشَطُ لِلْعَوْدِ» يعني اين شستن عضو پس از مباشرت اول و پيش از مباشرت دوم نشاط انگيزتر براي برگشتن به مباشرت است. امام بغوي(رح) گفت: اين شستن به سبب تنظيف و تطهير مستحب است.

در صحاح احاديث از انس بن مالك رضی الله عنه به ثبوت رسيده است: بسيار اتّفاق می‌افتاد كه پيغمبر صلی الله علیه و سلّم در يك شب يا در يك روز با مجموع حرمهاي نه‌گانه مباشرت مي‌کرد و اكتفا به يك غسل مي‌نمود و گاهي پس از هر مباشرت غسل مي‌كرد. بعضي از محرمان از آن حضرت پرسيدند كه چرا براي همه يك غسل نمي‌كني؟ فرمود: اين روش پاکیزه‌تر و بهتر است.

در شفاي قاضي عياض(رح) حديث مذکور به روايت سلمي ـ رضي الله تعالي عنها ـ كه کنیزک آزاد شده‌ی  آن حضرت بود روايت شده و در آن ذكر شده است كه آن حضرت صلی الله علیه و سلّم پس از هر مباشرت و پيش از آنكه به ديگري برسد طهارت مي‌كرد و مي‌فرمود كه اين پاکیزه‌تر و بهتر است.

در صحيح نسايي به روايت انس رضی الله عنه ثابت شده است كه به آن حضرت صلی الله علیه و سلّم در امر مباشرت قوّت سي مرد از اقويا عطا شده بود و در روايت ديگر آمده است که قوّت چهل مرد، بنابراین براي او حلال بود كه هر تعداد زنی که می‌خواهد به نكاح خود در آورد نُه تا و یا زيادتر از آن. در شفاي قاضي عياض(رح) از انس رضی الله عنه روايت شده است كه پيغمبر صلی الله علیه و سلّم فرمود: مرا به چهار چيز بر مردمان فضيلت داده‌اند: به سخاوت، شجاعت، كثرت جماع و قوت بطش.

ترك مباشرت در ايّام حيض و نفاس

بايد در غير ايّام طهر با همسر خود مجامعت نكند و وقتی زن حايض است از مباشرت با وي اجتناب نمايد؛ زیرا آن عمل از جمله مكروهات و منهيّات است و اگر نعوذ بالله به سبب طغيان نفس خبيث آن عمل قبيح از وي سر زند، كفّاره و صدقه بر وي لازم می‌شود. بدینگونه که اگر در هنگام مباشرت، خون کاملاً سرخ بوده باشد، باید يك مثقال زر خالص تمام عيار صدقه بدهد و اگر خون به زردي مايل باشد نيم مثقال زر صدقه دهد. [طبق مذهب حنفي: كسي كه در ايام حيض با همسرش نزديكي كند بر آن شخص توبه و استغفار لازم مي شود و اين از لحاظ حكم است امّا مستحب است كه ديناري يا نصف ديناري صدقه دهد . فتاواي تاتارخانيه به نقل از ولوالجيه]