از علامت های قبولی نماز و روزه و سایر طاعات و عبادات در ماه مبارک رمضان، می توان به موارد زیر اشاره کرد:1) تکرار نکردن گناه؛2) زیاد عبادت کردن3) ثبات و مداومت در عبادت4) ترس از قبول نشدن اعمال و ...
از علامت های قبولی نماز و روزه و سایر طاعات و عبادات در ماه مبارک رمضان، می توان به موارد زیر اشاره کرد:
1) تکرار نکردن گناه؛
زمانی که شخص از انجام گناه ناراحت شود و بازگشت به گناه برای او سخت و ناپسند باشد، پس بداند که این از علامت های قبولی است و همچنین زمانی که گناهش را یادآور شود، ناراحت و غمگین و متحسر گردد، پس به درستی که توبه او و طاعات و عبادات او مورد قبول واقع گردیده است.
2) زیاد عبادت کردن
از علامت های قبولی طاعات و عبادات، زیاد عبادت کردن و پیشی گرفتن در آن و دلیری کردن در آن است.
امام حسن بصری(رحمه الله) فرموده است: همانا از جمله پاداش و جزای کار نیک، نیکی کردن بعد از آن است و از جمله جزا و عقوبت کارهای ناپسند، انجام گناه بعد از آن است؛ پس هرگاه خداوند کسی را برای بندگی قبول کند، او را برای انجام عبادت توفیق و از گناه دور می کند.
3) ثبات و مداومت در عبادت
استمرار و ثابت قدم بودن در عبادت، سبب حسن خاتمه و ترک دنیا در همان حال خواهد شد. پس کسی که در طاعت و بندگی خدا زندگی کند، سزاوار کرم خدا نیست که او را در معصیت و سوء خاتمه بمیراند.
ابن کثیر دمشقی فرموده است: عادت خداوند بر این است که هر کس هر طوری که زندگی کرد، در همان حالت وفات می کند و در هر حالتی که وفات کرد، در همان حالت در روز قیامت حاضر می شود.
4) ترس از قبول نشدن اعمال
انسان مؤمن با توجه به اینکه علاقه زیادی به عبادات و نزدیک شدن به وسیله عبادات به خدا دارد، باید از قبول نشدن آن نیز ترس داشته باشد؛ یعنی همواره در خوف و رجا باشد.
از امّ المومنین حضرت عایشه (رضی الله عنها) روایت شده که فرمود: من از رسول الله (صلی الله علیه و سلم) در باره آیه «وَالَّذِينَ يُؤْتُونَ مَا آتَوْا وَّ قُلُوبُهُمْ وَجِلَةٌ» پرسیدم که آیا در حقّ شراب خواران و دزدان است؟
آن حضرت فرمود: خیر ای دختر صدیق! ولیکن آنها اشخاصی هستند که روزه می گیرند و نماز می خوانند و صدقه می دهند، در حالی که می ترسند که اعمال آنها قبول نشود. ایشان از جمله کسانی هستند که در کارهای نیک سبقت می گیرند.
5) ناچیز دانستن اعمال و مغرور نشدن به آن
از علامت قبولی عبادات این است که انسانهای مخلص، عبادت خود را کوچک می شمرند و حتی آن را در نظر نمی آورند تا اینکه به عجب و تکبر دچار نشوند و چون به آن عمل مغرور نمی شوند، پاداش آنها نابود نمی شود و از انجام عبادت، سستی و تنبلی نمی کنند.
از مواردی که در کوچک شمردن و مغرور نشدن در عمل کمک می کند: شناخت خدا، تفکر در نعمت خدا و یاد آوری گناهان.
6) به یاد داشتن قیامت
از علامت قبولی عبادات، تعلّق قلب به آخرت و یاد آوری روزی است که در مقابل خدا می ایستد و از او در مورد کارهایی که انجام داده سؤال می شود؛ پس از سؤال و عقاب بترسد و خودش را بر هر گناه کوچک و بزرگ محاسبه کند.
7) دوست داشتن افراد صالح و دوری از مجالست افراد نا اهل
از علامت قبولی عبادت این است که خداوند، محبت افراد صالح را در قلبش جای می دهد و افراد نا اهل را در نزدش منفور و مبغوض می گرداند.
8) کارهای خود را فقط برای خدا انجام دهد و با ریا و سمعه مخلوط نگرداند.
لازم به ذکر است که استمرار در اعمال منکرات و بازگشت به سوی حرام و خلاف شرع و ترک واجبات مثل نماز، موجب قبول نشدن اعمال صالحه می گردد.
همچنین اعمالی که باعث قبولی سایر عبادات می شود: روزه گرفتن در شش روز شوال و روزه های نافله و مشتاق بودن به نماز شب و قرآن خواندن.
از حضرت ابوایوب انصاری (رضی الله عنه) روایت شده است که پیامبر اکرم (صلی الله علیه و سلم) فرمودند: هر کس ماه رمضان را روزه بگیرد و بعد از آن، شش روز هم در ماه شوال روزه بگیرد، گویا همه سال را روزه گرفته است. (صحیح مسلم)
