ماه محرّم اولین ماه سال قمری است. مسلمانان این ماه را از جمله ماه های حرام به شمار می آورند. در این ماه، رخدادهای مهمّی به وقوع پیوسته است که می توان به: عروج ادریس ـ علیه السّلام ـ به آسمان، استجابت دعای زکریا ـ علیه السّلام ـ، عبور حضرت موسی ـ علیه السّلام ـ از دریا و غرق شدن فرعونیان، میلاد حضرت عیسی ـ علیه السّلام ـ، باریدن سنگ توسط پرندگان(واقعه سوره فیل)، شهادت خلیفه دوم حضرت عمر فاروق ـ رضی الله عنه ـ، اسلام آوردن حضرت علی ـ رضی الله عنه ـ، ازدواج حضرت علی ـ رضی الله عنه ـ با حضرت فاطمه ـ رضی الله عنها ـ، واقعه عاشورا و شهادت حضرت زین العابدین ـ رحمة الله علیه ـ اشاره کرد.
بسم الله الرحمن الرحیم
مَثَلُ أَهْلِ بَيْتِي مَثَلُ سَفِينَةِ نُوحٍ، مَنْ رَكِبَ فِيهَا نَجَا ، وَمَنْ تَخَلَّفَ عَنْهَا غَرِقَ
ماه محرّم اولین ماه سال قمری است. مسلمانان این ماه را از جمله ماه های حرام به شمار می آورند. در این ماه، رخدادهای مهمّی به وقوع پیوسته است که می توان به: عروج ادریس ـ علیه السّلام ـ به آسمان، استجابت دعای زکریا ـ علیه السّلام ـ، عبور حضرت موسی ـ علیه السّلام ـ از دریا و غرق شدن فرعونیان، میلاد حضرت عیسی ـ علیه السّلام ـ، باریدن سنگ توسط پرندگان(واقعه سوره فیل)، شهادت خلیفه دوم حضرت عمر فاروق ـ رضی الله عنه ـ، اسلام آوردن حضرت علی ـ رضی الله عنه ـ، ازدواج حضرت علی ـ رضی الله عنه ـ با حضرت فاطمه ـ رضی الله عنها ـ، واقعه عاشورا و شهادت حضرت زین العابدین ـ رحمة الله علیه ـ اشاره کرد.
یکی از وقایع مهم تاریخی در این ماه، واقعه عاشورا در ۱۰ محرّم است. در این روز حضرت امام حسین ـ رضی الله عنه ـ با ۷۲ تن از یاران خود وارد دشت کربلا شده و با لشکریان یزید رو به رو می شوند. پس از جنگ سرانجام حضرت حسین ـ رضی الله عنه ـ به همراه تمام یارانشان به شهادت می رسند.
روزه‌ی عاشورا
علما اتّفاق نظر دارند كه روزه گرفتن در روز عاشورا سنّت است.
از رسول الله ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ روايت است كه فرمودند: «بهترين روزه پس از رمضان، روزه‌ی ماه خدا، محرّم است» [به روایت مسلم] و نیز از رسول الله ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ روايت است كه: «من اينگونه می پندارم كه روزه ی روز عاشورا، كفّاره ی گناهان سال قبل باشد» [رواه مسلم].
همچنین رسول الله ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ به روزه ی روز نهم محرّم (تاسوعا) به همراه عاشورا استحباباً و براي مخالفت با يهود و نصاري دستور داده است؛ زيرا آنها تنها روز عاشورا را روزه مي‌گرفتند. از ابن عباس ـ رضی الله عنهما ـ روايت است كه وقتي رسول الله ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ عاشورا را روزه گرفت و به روزه گرفتن در آن دستور داد، مردم گفتند كه يهود و نصاري اين روز را گرامي مي‌دارند. پس رسول الله ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ فرمود: «اگر خدا بخواهد و سال بعد را درك کنیم، روز نهم را نيز روزه خواهيم گرفت». ابن عباس ـ رضی الله عنهما ـ مي‌گويد: سال بعد فرا نرسيد تا اينكه رسول الله ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ وفات نمودند… [رواه مسلم].
علما در‌باره روزه عاشورا سه کیفیت را ذکر کرده اند: مرتبه اول: روزه تاسوعا و عاشورا و یازدهم محرّم. مرتبه دوم: روزه تاسوعا و عاشورا و مرتبه سوم: تنها روزه عاشورا. از جابر بن عبدالله(رض) روایت است که پیامبر ـ صلی الله علیه و سلم ـ فرمودند: «من وسع على نفسه و أهله يوم عاشوراء، وسع الله عليه سائر سنته» (هر کس روز عاشورا بر خود و خانواده اش آسان گیرد و دست و دل باز باشد، خدا نیز بر وی فراخ می‌گیرد) [به روایت بیهقی در الشعب و ابن عبدالبر].
آغاز زندگاني
حضرت ابو عبدالله، حسين بن علي بن ابي‌طالب، سبط رسول الله ـ صلى الله عليه و سلم ـ در پنجم شعبان سال چهارم هجري ديده به جهان گشود. رسول الله ـ صلى الله عليه و سلم ـ او را حسين نام نهاد.
وی در دوران کودکی، رسول الله ـ صلى الله عليه و سلم ـ را درک نمود و در هنگام وفات رسول الله ـ صلى الله عليه و سلم ـ هنوز کودک بود. وی در دوران خلافت پدر بزرگوارش، سیّدنا علی بن ابی طالب ـ رضی الله عنه ـ، ایشان را در همه ی مراحل زندگی شان همراهی کرد و از او روایت نمود و همچنان در اطاعت پدر بزرگوارش باقی ماند تا اینکه به دست خوارج به شهادت رسیدند.
جايگاه امام حسين ـ رضي الله عنه ـ
رسول الله ـ صلى الله عليه و سلم ـ حسين و برادر بزرگترش حسن را بسيار دوست مي‌داشتند و مي‌فرمودند: «هما ريحانتاي من الدنيا» (حسن و حسين دو ريحانه‌ي من از دنيا هستند) [بخاری].
ابوهريره ـ رضي الله عنه ـ مي‌گويد: رسول الله ـ صلى الله عليه و سلم ـ فرمودند: «من أحبهما فقد أحبني و من أبغضهما فقد أبغضني» (هر كس آنان را دوست بدارد، مرا دوست داشته و هر كس آنان را دشمن بدارد، مرا دشمن داشته است) [مسند احمد].
ابو سعيد خدري ـ رضي الله عنه ـ مي‌گويد: رسول الله ـ صلى الله عليه و سلم ـ فرمودند: «الحسن و الحسين سيّدا شباب أهل الجنّة» (حسن و حسين سرور جوانان اهل بهشت اند) [سنن الترمذی].
در حديثي ديگر كه يعلي العامري ـ رضي الله عنه ـ روايت نموده است، رسول الله ـ صلى الله عليه و سلم ـ فرمودند: «حسين مني و أنا من حسين، أحبّ الله من أحبّ حسينًا» (حسين از من است و من از حسين، خداوند(ج) هر كسی که حسين را دوست داشته باشد، دوست دارد) [سنن الترمذی].
حضرت امام حسين و خلفاي راشدين ـ رضي الله عنهم ـ
اهل سنّت، دوستي با اهل بيت، به ويژه خاندان حضرت علي ـ رضي الله عنه ـ را جزو ايمان خود مي‌دانند و با دوستان آنان دوست و با دشمنانشان دشمن هستند. در رأس همه، خلفاي راشدين ـ رضي الله عنهم ـ دوستي و ارادت خود را در گفتار و كردار با اهل بيت رسول الله ـ صلى الله عليه و سلم ـ و خاندان علي ـ رضي الله عنه ـ به اثبات رسانيده اند. علامه ابن كثير دمشقي ـ رحمة الله ـ مي‌گويد: صديق و همچنين عمر و عثمان، وي(حسين) را اكرام و تعظيم مي‌نمودند.
در روایتی آمده است که عبدالله بن عمر ـ رضي الله عنهما ـ به پدرش گفت: چرا سهميه‌ي من از غنایم از سهميه ي حسن و حسين ـ رضي الله عنهما ـ كمتر است، در حالی كه من در برخي غزوه ها در ركاب رسول الله ـ صلى الله عليه و سلم ـ بوده ام و آنان در آن زمان نونهالاني شش و هفت ساله بوده اند؟ سيّدنا عمر ـ رضي الله عنه ـ به فرزندش پاسخي داد كه نشانگر عمق محبّت ايشان نسبت به حضرت امام حسن و حضرت امام حسين ـ رضي الله عنهما ـ است، فرمود: «إئتني بجد كجدهما و أم كأمهما و أب كأبيهما أعطيك مثلهما» (اگر جدّي همانند جدّ حسن و حسين و مادر و پدري همانند مادر و پدر آنان بياوري، آن‌گاه سهميه اي برابر با آنان به تو خواهم داد). حضرت عثمان ـ رضی الله عنه ـ نیز نسبت به آنان محبّت فراوانی داشت و آنان نیز او را دوست داشتند؛ چرا که به گواهی تاریخ در چندین مورد از مأموریت‌ها و لشکرکشی‌های سپاه اسلام در زمان حضرت عثمان ـ رضی الله عنه ـ، حضرت امام حسن و حضرت امام حسین ـ رضی الله عنهما ـ به فرمان ایشان شرکت داشتند و هنگامی که باغیان، خانه‌ی حضرت عثمان ـ رضی الله عنه ـ را محاصره کرده بودند، حضرات حسنین ـ رضی الله عنهما ـ همراه با ۷۰۰ تن از صحابه و جوانان مدینه از منزل ایشان محافظت می‌کردند و حتّی در یک مورد درگیری، به شدّت مجروح شدند، ولی تا هنگامی که خود حضرت عثمان ـ رضی الله عنه ـ از ایشان خواستند دست از محافظت برداشته و به خانه‌هایشان بازگردند، با جان و دل از ایشان محافظت می‌کردند و حتّی حاضر بودند در این راه شهید شوند که این خود نهایت محبّت بین آنان را می‌رساند.
اين گونه آن حضرت در سن پنجاه و چهار سالگي به همراه هفتاد و دو تن از ياران با وفا و جان نثار خويش كه هفده نفر آنان از اهل بيت و خاندان حضرت علي ـ رضي الله عنه ـ بودند، در تاریخ 10 محرم سال 61 هجری در صحراي كربلا به شهادت رسيدند. رضوان الله علیهم اجمعین.
با تعمّق مختصری انسان با بصیرت به این نتیجه می رسد که پیروزی واقعی در این نبرد خونین از آنِ حضرت حسین رضی الله عنه بودند زیرا پیروزی آن نیست که انسان از میدان نبرد سالم در آید، یا دشمن خود را به خاک هلاکت افکند. پیروزی آن است که هدف خود را پیش برد و دشمن را از رسیدن به مقصود خود باز دارد. بدین ترتیب حضرت حسین رضی الله عنه به مسلمین درس داد مسلمان و مؤمن واقعی و پیرو راستین سنت پیامبر اسلام نباید در برابر استبداد و ظلم و فسق و فجور سر تسلیم خم کند و نباید بخاطر قدرت و تجهیزات ظاهری و سطحی دشمنان اسلام به این بهانه که عِدِّه و عُدَّه اش کم است در حمایت حق و خدمت اسلام سر باز زند یا سیاستی منافقانه اختیار نماید بلکه تسلیم و سرسپردگی مؤمن در جلوی حق است به همین دلیل پس از رحلت رسول اکرم صلی الله عنه تا پایان دوره ی خلافت خلفای راشدین رضی الله عنهم چون سیر حکومت در مسیر حق بود و خلافت منهاج نبوّت و موافق سنت بود حضرت حسین رضی الله عنه هم که نه تنها ساکت بود بلکه از بزرگترین دستیاران و پیشگامان ادامه ی این حرکت بوده و کوچکترین مخالفتی از وی در برابر خلفای بر حق پیامبر اسلام، ابوبکر، عمر، عثمان، علی رضی الله عنهم مشاهده نشده است. و همچنین بعد از مصالحت حضرت حسین رضی الله عنه با حضرت امیرالمؤمنین معاویه ابن ابی سفیان رضی الله عنهما و واگزار نمودن حضرتش امر حکومت اسلامی را به صحابی جلیل القدر و دائی مؤمنین و کاتب وحی رب العالمین حضرت امیر معاویه رضی الله عنه، حضرت حسین رضی الله عنه هیچ مخالفتی و مبارزه ای نفرمود زیرا عظمت و حقّانیت او را نیز معترف و قائل بوده ولی به محض اینکه منصب زمامداری و حکومت از مسیر اصلی خود انحراف پیدا کرد و نا اهلانی مانند یزید زمام امور را بدست گرفتند، حضرت سرور شهیدان تا پای جان خود و عزیزانش ایستادگی فرمود و با نثار خون پاکش روسیاهی باطل و سرخ رویی حق را بر صحفات تاریخ عالم تا قیام قیامت ثبت نمود.
امام زهری می فرماید: از کسانی که در قتل حسین رضی الله عنه دست داشتند هیچ احدی نبود که قبل از آخرت در همین دنیا هم به کیفر جنایت ناروای خود نرسند، بعضی ها کشته شدند، بعضی ها روسیاه شدند و مسخ شدند، از بعضی دولت و سلطنت سلب شدند، کسانی که می خواستند نهال شهوات باغ نفسانی و امیال شیطانی و بهار جاه و منزلت خود را با خون انسانان پاک واقعی و ریحان پیامبر خدا آبیاری کنند دیری نپاییدکه دست قهر الهی بصورت های مختلف از پشت پرده ی غیب ظاهر شد و باغ و بهار استبدادمنشان و ستمکاران را به رنگ خرمن سوخته و بستان خزان دیده درآورد و کاخ جور و ستم را از بیخ و بنیادش برکند چندان عمل نداد که شب را سحر کند اما شخصیت و بزرگواری و عظمت مردان باخدایی که بخاطر سربلندی کلمة الله در معرکه ی نبرد حق و باطل عاشقانه جان باختند و در میدان شهادت گوی سبقت بردند. در طول تاریخ جامعه انسانیت پس از گذشت سال های متمادی بر حال خود باقی و مداوم و روز به روز در ترقّی و تداوم و رونق خون سرخ شهادتشان با کهنه تر شدن مدت زمان افزایش مییابد و بعد از سال ها هنوز هم به قلوب مؤمنین طراوت و تازگی ایمانی و جذباب مسلمانی و غیر انسانی را تحرک می بخشد. به قول شاعر مشرق علّامه لاهوری که می فرماید:
شوکـت شام و فـر بغـداد رفت
سطوت غرناطه هم از یاد رفت
تار ما از زخمه اش لرزان هنوز
تازه از تکبیـر او ایمـان هنـوز
ای صبا ای پیک دور افتـادگان
اشک ما بر خاک پاک او رسان
در روایات آمده است که شهادت حضرت امام حسن رضی الله عنه نیز در روز عاشورا بوقوع پیوست. و قیام قیامت هم در این روز خواهد بود.
« به ميدان رفتن حضرت امام حسين(ع) جهت كارزار در صحراي كربلا » از حاج خلیفه عبدالرئوف مجیدی(رح)
دريـغـا يـاوري در كـربلا نيست
نصيب مـا بجـز رنـج و بلا نيست
شهادت شـد نصيب ما در اينجـا
تـرحّـم در مـيان ايـن وَلا نيست
نظـر در هر كـجا مـي افكنم من
به قلب اين ستمكـاران جلا نيست
كمـر بستنـد از حـبّ ريـاسـت
محـبّ خانـدان مـصـطفـا نيست
به دنيـا مبـتلا گشتنـد اين قوم
بـه كنج چشم بي دينان حيا نيست
چـه ظلـم فـاحشي شد آشكارا
به اهـل بيت نيكان جز بكا نيست
هـزار افسوس كاندر بين سـادات
به پيكـار آن عليّ مـرتضي نيست
محمّد را نمـي بينـم بـه ميـدان
حسن در صحنه ی اين ماجرا نيست
نه عثمان و عمر اينجاست امروز
عـلي اكبـر و عـون بـا صفـا نيست
وفا از كـوفيـان رفـته است آري
مسلمـاني بجـز روي و ريـا نيست
همـه اقـوام من شهـد شـهـادت
بنـوشيدند و جز حكم قضـا نيست
تو يـا جـدّا كجـايي تـا بـبيني
حسيـن را روي با غير خـدا نيست
به ميدان رفـت آن شاه شـهيدان
بـگفتـا مـطلب مـن ادّعـا نيست
بـجز تجـويـز احكـام شـريعت
دگر چيزي به فكر و كار مـا نيست
امــان وي نـدادنـد قـوم ظالـم
حسين را خون بهايي جز خدا نيست
وداع كـرد و بـه اهـل بيـت گفتا
كه باشد او كه راضي با قضا نيست؟
به هر عصري يزيـد ظالمي هست
چه سازم چون حسين باوفـا نيست
شهيدش كـردآن دم شمـر ملعون
سگي چون شمر اندر كربـلا نيست
بـه ورد شــايق شـاه شـهيـدان
به غير از ختم قرآن و دعا نيست
گردآورنده: جلال الدین محمّدنژاد
