محتضَر و احکام نماز جنازه

محتضَر و احکام نماز جنازه
خلاصه

کسی که آخرین سخن وی «لا اله الا الله» باشد، وارد بهشت می شود.غسل دادن کافر واجب نیست.افضل آن است که کفن، جامه سفیدی از جنس پنبه باشداَللَّهُمَّ اغفِر لِحَیِّنَا وَ مَیِّتِنَا وَ شَاهِدِنَا...

5 5 00

رسول الله ـ صلّی الله علیه و سلّم ـ فرموده است: کسی که آخرین سخن وی «لا اله الا الله» باشد، وارد بهشت می شود.

کسی که بر وی نشانه های مرگ آشکار گردید، مسنون (سنّت پیامبر ـ صلّی الله علیه و سلّم ـ) است که او را بر پهلوی راست قرار داده و صورت او را به سوی قبله بگردانند. همچنین جایز است که بر پشت خوابانده شود، به گونه ای که پاهای وی به جانب قبله و سرش اندکی بالاتر باشد تا روی وی به سوی قبله گردد.

کسی که بر وی نشانه های مرگ آشکار گردید، مستحب است که بر وی شهادتین تلقین شود و صورت تلقین این چنین است که شهادتین در نزدش بلند خوانده شود، اما به او دستور داده نشود و یا گفته نشود که بخوان و بگو و غیره، تا نگوید «نه» و در نتیجه گمان بد در حق وی نرود.

مستحب است که در این هنگام، نیکوترین اعضای خانواده، نزدیکان و همسایگان نزدش آیند.

همچنین مستحب است که سوره مبارکه یاسین قرائت گردد؛ زیرا حضرت رسول اکرم ـ صلّی الله علیه و سلّم ـ فرموده است: هیچ بیماری نیست که در نزد وی سوره یاسین خوانده می شود، مگر اینکه سیراب می میرد و در قبر خویش سیراب داخل می شود و در روز قیامت سیراب محشور می گردد.

 

با میّت قبل از غسل چه چیز انجام شود؟

مستحب است که چانه (فک) و محاسن (ریش) وی را با پارچه عریضی از بالای سر او محکم بسته و چشمانش را ببندند.

همچنین دستانش را به هر دو پهلویش قرار دهد؛ نهادن دستان وی بر سینه اش جواز ندارد.

نیز مستحب است که مرگ وی اعلام گردیده و در تجهیز و دفن وی تعجیل صورت پذیرد.

حکم غسل دادن میت

غسل دادن میت آنگاه فرض کفایه است که شروط زیر در وی موجود باشد:

1- میّت مسلمان باشد؛ بناءً غسل دادن کافر واجب نیست.

2- از بدن میّت، بیش از نصف آن به همراه سرش یافته شود.

3- متوفی شهید نباشد؛ زیرا شهید را با همان لباس و خونش دفن می کنند.

4- میت، جنین سقطی نباشد که مرده و ناقص الخلقه از شکم افتاده باشد. پس اگر نوزاد زنده از شکم مادر افتاد و از وی آوازی شنیده شد، یا برای وی حرکتی دیده شد، غسل دادن وی واجب است؛ خواه تولد او قبل از تمام شدن مدت بارداری باشد یا بعد از آن.

کیفیت غسل دادن میّت

میّت را بر روی تخته قرار داده و عورت وی، از ناف تا زیر زانویش را بپوشاند. سپس جامه اش را از تنش بیرون آورده، و همانگونه که برای نماز وضو می گیرد، برای او نیز انجام دهد؛ فقط مضمضه (آب کشیدن دهان) و استنشاق (آب کشیدن بینی) نکند. برایش آب گرم کرده و درون آن، سدر بریزد. اگر سدر نبود، با آب خالص او را غسل دهد.

همچنین سر میت و محاسن او را با صابون بشوید.

شستن باید از سمت راست شروع شود؛ بطوری که میت را بر پهلوی چپش خوابانده و بر وی آب بریزد تا آب به زیر بدنش برسد؛ همین کار را بر عکس نیز انجام دهد.

آنگاه او را بنشاند، در حالیکه به شخص شستشو دهنده تکیه داده است و شکمش را به آرامی مسح کند و آنچه را که از مخارجش بیرون می شود، شسته و  نیازی به تکرار وضو نیست. سپس بدنش را با جامه ای خشک کرده و بر مواضع سجودش کافور بزند. در نبود کافور می توان از عطرهای موجود استفاده کرد.

ناخن و موی وی را نیز کوتاه نکند.

برای مرد و زن جایز است که پسر یا دختر صغیره را غسل دهند.

انواع کفن

کفن سه نوع است:

1- کفن سنت

2- کفن کفایت

3- کفن ضرورت

کفن سنت

برای مرد: پیراهن، ازار و لفافه

برای زن: پیراهن، ازار، لفافه، روسری و خرقه. (بهتر و اولی تر است که خرقه از سینه تا ران باشد.)

کفن کفایت

برای مرد: ازار و لفافه و کمتر از این مکروه است.

برای زن: ازار، لفافه و چارقد

کفن ضرورت

برای مرد: آنچیزی است که در حال ضرورت موجود شود، اگرچه به قدر پوشاندن عورت است.

برای زن: آن چیزی است که در حال ضرورت یافت شود.

***

افضل آن است که کفن، جامه سفیدی از جنس پنبه باشد. باید لفافه و ازار از سر تا پا باشد. هر کدام از هر دو سمت کمی درازتر باشد تا بتوان آن را بست. پیراهن از گردن تا پای میت و بدون آستین باشد.

احکام نماز جنازه

خواندن نماز جنازه، بر مسلمانان فرض کفایه است؛ یعنی اگر مسلمانی بر وی نماز برپا داشت، برای همه مسلمین کفایت می کند.

روش خواندن نماز جنازه

 نماز جنازه رکعت ندارد، فقط به جای آن چهار تکبیر گفته می شود. ابتدا امام در مقابل سینه جنازه ایستاده، چنین نیت می  کند: نیت کردم که ادا گردانم چهار تکبیر  نماز جنازه، ثنای بر خدای تعالی، درود بر رسول الله ـ صلّی الله علیه و سلّم ـ دعا برای میت، ثواب بر جمع حاضر، خالصاً لله تعالی، الله اکبر.

1- درتکبیر اول، «سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ وَ بِحَمْدِكَ وَ تَبَارَكَ اسْمُكَ وَ تَعَالَي جَدُّكَ وَ جَلَّ ثَنَائُکَ وَ لاَ اِلَهَ غَيْرُكَ» را بخواند.

2- در تکبیر دوم «اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَي مُحَمَّدٍ وَ عَلَي آلِ مُحَمَّدٍ كَمَا صَلَّيْتَ عَلَي اِبْرَاهِيْمَ وَ عَلَي آلِ اِبْرَاهِيْمَ اِنَّكَ حَمِيْدٌ مَّجِيْد. اَللَّهُمَّ بَارِكْ عَلَي مُحَمَّدٍ وَ عَلَي آلِ مَحَمَّدٍ كَمَا بَارَكْتَ عَلَي اِبْراهِيْمَ وَ عَلَي آلِ اِبْراهِيْمَ اِنَّكَ حَمِيْدٌ مَّجِيْد» را  بخواند.

3- درتکبیر سوم، اگر میت مرد یا زن بالغ بود این دعا را بخواند:

اَللَّهُمَّ اغفِر لِحَیِّنَا وَ مَیِّتِنَا وَ شَاهِدِنَا وَ غَائِبِنَا وَ صَغِیرِنَا وَ کَبِیرِنَا وَ ذَکَرِنَا وَ اُنثَانَا اَللَّهُمَّ مَن اَحیَیتَهُ مِنَّا فَاَحیَیهِ عَلَی الاِسلَام وَ مَن تَوَفَّیتَهُ مِنَّا فَتَوَفَّهُ عَلَی الاِیمَان

اگر میت کودک پسر بود:

اَللَّهُمَّ اجعَلهُ لَنَا فَرَطاً وَ اجعَلهُ لَنَا اَجراً وَ ذُخراً وَ اجعَلهُ لَنَا شَافِعاً و مُشَفِّعًا

اگر میت کودک دختر بود:

اَللَّهُمَّ اجعَلهَا لَنَا فَرَطاً وَ اجعَلهَا لَنَا اَجراً وَ ذُخراً وَ اجعَلهَا لَنَا شَافِعَتاً و مُشَفِّعَتًا

بخواند.

4- امام الله اکبر گفته و بعد از تکبیر چهارم بردو سمت خود سلام دهد.

فروعات مربوط به نماز جنازه

اگر ولی میت بر او نماز گزارد، نماز جنازه بر وی دوباره خوانده نمی شود.

اگر میت بدون نماز بر وی دفن گردیده باشد، قبل از متلاشی و پوسیده شدن بدنش بر روی قبرش نماز بگزارند.

اگر چند جنازه (میت) حاضر بود، جایز است که به یکبار نماز خوانده شود؛ بطوری که همه جنازه ها در صفی جلوی امام قرار گیرد. ترتیب قرار دادن طوری است که اول مردان، سپس کودکان و بعد بانوان گذاشته شوند. ولی بهتر آن است که نماز جنازه ی هر یکی جدا جدا خوانده شود.

نوزادی که زمان تولد، علایم حیات داشت، او را نامگذاری کرده، غسل داده و سپس بر وی نماز بخوانند. ولی اگر علایم حیات نداشت، نامگذاری و غسل داده و بر جامه ای پیچیده و دفن شود و لازم نیست که بر وی نماز جنازه خوانده شود.

خواندن نماز جنازه در مسجدی که در آن نماز جماعت برپا می شود مکروه است. ولی اگر جنازه بیرون مسجد باشد و جماعت داخل مسجد بایستند اشکالی ندارد. اما اگر به جهت عذر، میّت در مسجد گزارده شود، کراهیتی ندارد.

فضیلت نماز جنازه

رسول اکرم ـ صلّی الله علیه و سلّم ـ فرموده است: «کسی که برای خواندن نماز جنازه برادر مسلمان حاضر شود، برای او ثواب یک قیراط، و اگر تا دفن میت حضور داشت، برای او ثواب دو قیراط است». (هر قیراط مانند یک کوه بزرگ است). رواه مسلم.

همچنین از حضرت عائشه ـ رضی الله عنها ـ روایت است که رسول اکرم ـ صلّی الله علیه و سلّم ـ فرمودند: «در جنازه ی هر کسی که صد نفر از مسلمانان جمع شده و بر آن نماز بخوانند و از خداوند طلب آمرزش کنند، هر آیینه خداوند او را می آمرزد». رواه مسلم

دیدگاه کاربران
(مورد نیاز)
(مورد نیاز)