مقام در عرفان

🌷اصطلاحات عرفا

🌹🌹«مقام»🌹🌹

🎋مقام عبارت است از آنچه که ثابت و محقق می گردد به آن بنده، از روی منازلی که در آداب دارد.

🥀 البته آن از جمله اموری است که بنده با نوعی تصرف به آن می رسد و با نوعی طلب کردن و کشیدن ریاضات و تکلیفات به آن دست می یابد. 

🌿پس مقام هر کسی موضع اقامت وی و مشغولیت وی از زحمت و ریاضت است و شرطش چنین می باشد که از یک مقام تا زمانی که احکام آن مقام را کامل نکرده است به مقامی دیگر ارتقاء نکند؛

🌼 چون کسی که (قناعت) نداشته باشد، (توکل) او صحیح نمی گردد و هر کسی که توکلش صحیح نباشد، (تسلیم) او نیز صحیح نمی گردد؛

🌾 همچنان هر کسی که (توبه) صحیح نداشته باشد، (انابت) او درست نمی شود و هر که (پرهیزگاری) ندارد (زهدش) صحیح نمی باشد.

🌴مقام که به معنای ایستادن است به این خاطر به این اسم نامیده شد که محل اقامت و ثبوت و استقرار سالک در آن است، همانگونه که حال به خاطر تحولش حال نامیده شده.

🌻گاهی خودِ چیز، ذاتاً حال می باشد، سپس مقام می گردد، مانند اینکه از باطن بنده، داعیه ای حرکت می کند که باعث محاسبه می گردد؛ سپس به سبب غلبه کردن نفس زائل می شود،

🍃 باز عود می کند و زائل می شود و همیشه بنده همچنان در همین سر در گمی سرگردان است تا وقتی که او را نوعی معونت و امداد از جانب حق تعالی دریابد و نفس را مغلوب و محاسبه را مضبوط می گرداند، 

🍂بنابراین محاسبه، وطن و قرارگاه و مقام او می گردد همچنان است باقی مقام ها و حال ها.

🌹پی نوشت:🌹

🌷1-: کلمات داخل پرانتز، اشاره به مقامات دهگانه سلوک دارد که به ترتیب عبارتند از: توبه، انابت، ورع، زهد، قناعت، صبر، شکر، توکل، تسلیم و رضا.

🌷2-: بعضی از عرفا، مقامات سلوک را هفت مقام و بعضی چهل مقام و بعضی بالا تر گفته اند چنانچه شیخ الاسلام حضرت خواجه عبدالله انصاری قدس سره در کتاب صد میدان تا صد مقام در سلوک بیان فرمودند اما جمهور مشایخ، آن را ده مقام گفته اند و مابقی مقامات متفرع بر این مقامات دهگانه اند.

🌷3-: طی نمودن مقامات دهگانه به ترتیب و تفصیل، مخصوص سالک مجذوب است و طی نمودن آن به طریق اجمال برای مجذوب سالک رو می دهد، چرا که بواسطه ی محبت و جذباتی که او را در بر گرفته به تفصیل آن مقامات نمی تواند بپردازد و این مقامات را در ضمن آن محبت و جذبات، اجمالاً طی می کند. 

🎋تمامی سلاسل به روش اول هستند چرا که جذبه ی ابتدایی ندارند مگر به صورت نادر برای کسی که مراد باشد رو می دهد و روش ثانی مختص به روش حضرات نقشبندیان قدس الله اسرارهم می باشد که جذبه ی ابتدایی این طریقه هم برای مریدان است و هم مرادان.

🥀صاحب عوارف، منصب مقتدایی را مناسب مجذوب سالک می فرمایند، همچنین حضرت امام ربانی قدس سره وجود چنین عزیزی را بسیار مغتنم و نادر می دانند و می فرمایند اگر چنین عزیزی یافت نشد بعدتر به نزد سالک مجذوب برود.

🌾برگرفته از کتاب طریقة الراشدین و حجة المسترشدین فصل دهم